Về nhà văn Franz Kafka

Franz Kafka là một nhà văn lớn viết truyện ngắn và tiểu thuyết bằng tiếng Đức, được giới phê bình xem như một trong những tác giả có ảnh hưởng nhất thế kỉ 20. Kafka là một nhà hiện đại chủ nghĩa và chịu ảnh hưởng mạnh bởi những thể loại khác, bao gồm chủ nghĩa hiện sinh. Các tác phẩm nổi tiếng của ông, như “Hóa thân” (Die Verwandlung), “Vụ án” (Der Prozess), và “Lâu đài” (Das Schloss) sử dụng những chủ đề và nguyên mẫu về sự ghẻ lạnh, sự tàn bạo về thể xác và tinh thần, mâu thuẫn cha-con, những nhân vật trong những cuộc truy tìm đáng sợ, và những sự biến đổi kỳ bí.

Franz Kafka sinh ngày 3 tháng 7 năm 1883 tại Prague, khi đó thuộc Đế quốc Áo-Hung, trong một gia đình Do Thái nói tiếng Đức khá giả. Ông đỗ tiến sĩ luật năm 23 tuổi và đi làm cho một công ty bảo hiểm. Từ năm 1909, 26 tuổi, Kafka đi du lịch ở nhiều nơi, trong đó có Pháp và Đức. Từ năm 1912 là bắt đầu thời kỳ Kafka cho ra đời những tác phẩm quan trọng. Kafka bắt đầu viết những truyện ngắn trong những lúc rảnh rỗi, và trong suốt phần đời còn lại ông luôn phàn nàn về khoảng thời gian ít ỏi có thể cống hiến cho việc viết văn – mà ông dần xem là thiên hướng của mình, trong khi lấy làm hối tiếc đã dành nhiều sự quan tâm cho “công việc hàng ngày” (brotberuf, tức công việc kiếm sống). Vì mắc bệnh ho lao, ông qua đời ngày 3 tháng 6 năm 1924 khi tuổi đời còn khá trẻ.

Đi ngược với nguyện vọng của Kafka (đốt hết những gì ông đã viết), người bạn thân thiết Max Brod đã giữ lại những tác phẩm của ông và xuất bản, mà ngay từ thập kỷ 30, chúng đã dần có ảnh hưởng rộng khắp ở phương Tây. Các tác phẩm chính của ông bao gồm 3 tiểu thuyết “Vụ án” (Der Prozess) (1925), “Lâu đài” (Das Schloss) (in năm 1926), Nước Mỹ (Amerika) (in năm 1927), truyện vừa “Hóa thân” (Die Verwandlung) (1915), khoảng 20 truyện ngắn và gần 70 truyện cực ngắn. Tiêu biểu nhất có các truyện ngắn “Lời tuyên án” (Das Urteil) (1912), “Một người thầy thuốc nông thôn” (Der Landarzt), “Trại cải tạo” (In der Strafkolonie) (1919), “Nghệ sĩ nhịn ăn” (Der Hungerkünstler) (1924),… Nhật ký (1910-1923) và thư từ của Kafka cũng được xuất bản, bao gồm: tập “Thư gửi Bố”, “Thư gửi Milena”, “Thư gửi Felice”, “Thư gửi Ottla và gia đình”,…

Thế giới đã có hàng nghìn công trình nghiên cứu về Kafka. Cuộc đời, tác phẩm và tư tưởng triết học của ông chưa bao giờ vơi sức hút với giới nghiên cứu đủ mọi lĩnh vực, trường phái. Đối với văn chương, quan trọng hơn cả, ông mở ra nguồn cảm hứng mới cho các nhà văn hậu thế. Kafka là tượng đài kỳ vĩ của những trường phái văn học – triết học về sau, như phi lí, hiện thực huyền ảo, hiện sinh, hậu hiện đại. Ngày nay, những tiểu thuyết gia best-seller hàng đầu thế giới như Haruki Murakami, Salman Rushdie, Margaret Atwood,… cũng đều chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ Kafka.