Từ ngày 14-18/3, Thủ tướng và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã có chương trình làm việc với 43 hoạt động đa dạng tại 2 thành phố Canberra và Sydney.

Diễn ra trong bối cảnh Hiệp định Thương mại Tự do Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) vừa được ký kết mà Việt Nam và Australia là hai thành viên, chuyến thăm ghi đậm 3 dấu ấn: quan hệ hai nước được nâng lên Đối tác chiến lược, kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và gần 30 văn kiện, thỏa thuận hợp tác đã được ký kết.

Tại Thủ đô Canberra, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc được đón tiếp trọng thể tại Nhà Quốc hội Liên bang Australia với 19 phát đại bác cùng các nghi lễ cao nhất dành cho Người đứng đầu Chính phủ.

Thủ tướng đã có cuộc hội đàm với Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull; hội kiến với Toàn quyền Australia, Chủ tịch Thượng viện, Hạ viện; gặp gỡ, nói chuyện với giảng viên, sinh viên Đại học Quốc gia Australia – đại học hàng đầu của Australia; gặp Hội Hữu nghị Australia - Việt Nam; thăm Tổ chức Nghiên cứu công nghiệp và khoa học Khối thịnh vượng chung (CSIRO) và Triển lãm Đổi mới sáng tạo, giới thiệu nhiều dự án hợp tác với Việt Nam về y tế, nông nghiệp, quy hoạch nước…; gặp mặt các doanh nhân, trí thức tiêu biểu người Việt tại Australia; dự lễ kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Australia; thăm hỏi, nói chuyện với bà con Việt kiều tại Australia…

Tại thành phố Sydney, thủ phủ của bang New South Wales và là trung tâm tài chính, thương mại lớn nhất Australia, Thủ tướng đã tiếp Thủ hiến và Thống đốc bang, cũng như có các hoạt động về xúc tiến đầu tư, dự Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Australia với sự tham gia của hơn 400 doanh nhân, nhà đầu tư hai nước.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Malcolm Turnbull bày tỏ hài lòng về sự phát triển mạnh mẽ và thực chất của quan hệ Việt Nam - Australia sau 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Hai bên nhất trí tăng cường trao đổi đoàn cấp cao và các cấp, đẩy mạnh hơn nữa giao lưu nhân dân; nhất trí thiết lập các cơ chế tiếp xúc ở cấp Bộ trưởng Ngoại giao, Quốc phòng và Bộ trưởng phụ trách kinh tế.

Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác trong đối phó với các thách thức an ninh chung, trong đó có chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, buôn bán người và đưa người di cư trái phép.

Hai bên nhất trí tạo điều kiện tối đa cho quan hệ kinh tế phát triển sâu rộng, toàn diện, tăng cường lợi ích kinh tế trong hợp tác song phương trên cơ sở phát huy tính bổ trợ lẫn nhau và tiềm năng to lớn của nền kinh tế hai nước. Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh sự kết nối ngày càng sâu đậm giữa nhân dân hai nước thông qua hợp tác giáo dục, giao lưu văn hóa và phát triển du lịch là nền tảng vững chắc của Đối tác Chiến lược hiện nay và trong tương lai.

Bên cạnh hợp tác song phương, hai bên cũng đã trao đổi sâu rộng các vấn đề quốc tế và khu vực; nhất trí tiếp tục phối hợp chặt chẽ và hiệu quả với nhau tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, trong đó có ASEAN, EAS, APEC…

Hai bên nhất trí về tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông cũng như giải quyết các tranh chấp trên biển dựa trên luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982; ủng hộ việc sớm hoàn thiện Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) mang tính ràng buộc pháp lý.

Sau hội đàm, hai Thủ tướng đã ký Tuyên bố chung về thiết lập Đối tác chiến lược và chứng kiến ký 4 văn kiện quan trọng, mà như đánh giá của hai Thủ tướng tại cuộc gặp gỡ báo chí chung, là sự kiện mang ý nghĩa lịch sử, mở ra chân trời hợp tác mới, cùng nhau hiện thực hóa tầm nhìn về một khu vực an ninh, cởi mở và thịnh vượng.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Toàn quyền Australia Peter Cosgrove đã đồng chủ trì lễ kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Australia. Phát biểu tại đây, Thủ tướng chia sẻ, trải qua thăng trầm của lịch sử, ngày nay, Việt Nam và Australia là bạn, là Đối tác chiến lược của nhau. Người dân Việt Nam biết đến và đồng cảm với đất nước, con người Australia qua các bộ phim hấp dẫn như “Tất cả các dòng sông đều chảy”, “Người đàn ông trên dòng sông băng” và tiểu thuyết văn học nổi tiếng “Tiếng chim hót trong bụi mận gai”. Về phía mình, Toàn quyền Peter Cosgrove khẳng định: “Australia tự hào có một người bạn là Việt Nam”. Nhân dịp này, Toàn quyền Peter Cosgrove đã đích thân lái xe điện đưa Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Phu nhân thăm vườn thú kanguru trong khuôn viên Phủ Toàn quyền, một cử chỉ hữu nghị đặc biệt thể hiện sự coi trọng của Australia dành cho Việt Nam.

Nằm trong chương trình làm việc dày đặc, Thủ tướng đã có các hoạt động xúc tiến đầu tư, dự Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Australia và chứng kiến lễ trao 18 thỏa thuận hợp tác giữa hai bên; gặp gỡ, đối thoại, tọa đàm với nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Australia; chứng kiến lễ khai trương Cơ quan thường trú Đài Tiếng nói Việt Nam tại Australia. Thủ tướng nêu rõ, các cải cách mà Việt Nam đã tiến hành đang mang đến nhiều cơ hội mà các nhà đầu tư Australia không nên bỏ lỡ. “Việt Nam mời gọi các nhà đầu tư Australia nói chung và các nhà đầu tư đang ngồi đây nói riêng hãy nhanh chân đến Việt Nam, nhanh tay chọn lấy cho mình cơ hội kinh doanh đang rộng mở bởi nếu không, cơ hội đó sẽ không chờ đợi ai vì sẽ được doanh nghiệp khác lấy đi”, Thủ tướng nói.

Với chủ đề “Tăng cường An ninh và Thịnh vượng khu vực”, Hội nghị Cấp cao Đặc biệt là diễn đàn quan trọng để các nhà lãnh đạo ASEAN - Australia trao đổi về định hướng tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai bên được thiết lập từ năm 2014, đồng thời thể hiện cam kết mạnh mẽ của Australia đối với khu vực cũng như trong quan hệ với ASEAN.

Phát biểu tại Hội nghị lần đầu tiên được tổ chức tại Australia, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu ra các định hướng quan trọng cho quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Australia, với hai ưu tiên lớn là tăng cường hợp tác kinh tế và đảm bảo hoà bình, an ninh ở khu vực.

Về kinh tế, Thủ tướng nhấn mạnh hai bên cần duy trì đà liên kết kinh tế và mở cửa để cùng phát triển thịnh vượng, trước hết là triển khai hiệu quả Hiệp định tự do thương mại ASEAN - Australia và New Zealand, sớm kết thúc đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), chú trọng đổi mới sáng tạo, thúc đẩy kết nối và hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, nâng cao giá trị gia tăng của các nền kinh tế ASEAN và Australia trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Về hoà bình, an ninh, Thủ tướng cho rằng ASEAN và Australia, với tư cách là những đối tác có vai trò quan trọng ở khu vực, cần đẩy mạnh hợp tác, tăng cường lòng tin, nỗ lực xây dựng một trật tự khu vực rộng mở, minh bạch và thu nạp, đảm bảo mọi hành xử của các quốc gia tuân thủ luật pháp quốc tế và tôn trọng lợi ích chung của nhau. Các cơ chế hợp tác do ASEAN đóng vai trò chủ đạo là những diễn đàn quan trọng để hai bên cùng phát huy các nỗ lực này.

Là 1 trong 4 nhà lãnh đạo ASEAN được mời phát biểu chính tại phiên họp hẹp về chủ đề hợp tác biển của Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đề nghị xây dựng các khu vực biển, trong đó có Biển Đông là khu vực hòa bình, ổn định, an ninh an toàn, tự do hàng hải, hàng không, do đó cần phải lấy thượng tôn pháp luật làm nền tảng để xây dựng lòng tin, đồng thời áp dụng cách tiếp cận toàn diện trong hợp tác biển. Sự tham gia chủ động và đóng góp tích cực của đoàn Việt Nam tại Hội nghị được cả Australia và các nước ASEAN ghi nhận, đánh giá cao.

Trong khuôn khổ Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các nhà lãnh đạo ASEAN và Thủ tướng Australia đã tham dự nhiều hoạt động khác như tiếp xúc với các cựu sinh viên Australia đã tham gia Chương trình Học bổng Colombo mới tại các nước Đông Nam Á, chứng kiến lễ ký Bản ghi nhớ ASEAN - Australia về Hợp tác chống khủng bố quốc tế…

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có các cuộc gặp bên lề, trao đổi các nội dung hợp tác song phương với Thủ tướng các nước Lào, Campuchia, Thái Lan, Malaysia, Singapore, Cố vấn cao cấp của Myanmar. Tại cuộc gặp, Thủ tướng Campuchia Samdech Hun Sen và Cố vấn cao cấp của Myanmar Aung San Suu Kyi thông báo nhận lời tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác khu vực Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 6 sẽ được tổ chức tại Hà Nội ngày 29-31/3/2018. Thủ tướng Singapore chúc mừng thành công của Hiệp định CPTPP đã được ký kết vừa qua tại Chile, trong đó Việt Nam đóng vai trò đầu tầu của nước chủ nhà trong thúc đẩy đàm phán CPTPP bên lề APEC 2017.

Có thể nói, chuyến thăm chính thức Australia và dự Hội nghị Cấp cao Đặc biệt ASEAN - Australia của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc góp phần tạo ra kỷ nguyên mới trong quan hệ hợp tác Việt Nam - Australia, khẳng định sự coi trọng, đóng góp tích cực và chủ động của Việt Nam nhằm thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Australia đi vào thực chất, hiệu quả, đồng thời góp phần quan trọng vào thành công của Hội nghị Cấp cao Đặc biệt ASEAN - Australia, tăng cường hợp tác, kết nối giữa ASEAN và Australia thời gian tới.