Lần đầu tiên Bộ Giao thông Vận tải lên tiếng sau kết quả kiểm toán đối với 27 dự án BOT phải rút ngắn thời gian thu phí. 

Bộ Giao thông Vận tải cho hay, Nghị định số 112/2009/NĐ-CP ngày 14/12/2009 của Chính phủ quy định: “Tổng mức đầu tư xây dựng công trình là chi phí dự tính của dự án, tổng mức đầu tư là cơ sở để chủ đầu tư lập kế hoạch và quản lý vốn khi thực hiện đầu tư xây dựng công trình”. Nguyên nhân có quy định này vì trong bước lập dự án đầu tư, không thể tính toán chính xác chi phí thực tế đầu tư xây dựng công trình.

Ngoài ra, trong hợp đồng BOT, Bộ Giao thông Vận tải và nhóm công tác liên ngành (gồm có Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, địa phương liên quan) đã quy định sử dụng giá trị quyết toán phù hợp với các kết luận thanh tra, kiểm toán được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận là giá trị cuối cùng để xác định thời gian thu phí hoàn vốn cho dự án.

Bộ cho rằng, trong quá trình thực hiện các dự án BOT vừa qua, chi phí thực tế giảm, dẫn tới thời gian thu phí giảm. Chi phí xây dựng giảm dựa vào các yếu tố: Tiến độ dự án được rút ngắn, giá xây dựng, lãi suất giảm…

Bên cạnh đó, quy mô các dự án đầu tư được tư vấn lập và Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt phù hợp với quy hoạch phát triển giao thông vận tải đường bộ Việt Nam và quy hoạch đô thị các địa phương theo đúng quy định. 

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện, Bộ Giao thông Vận tải đã chỉ đạo rà soát và điều chỉnh thu hẹp quy mô mặt cắt ngang các đoạn qua đô thị phù hợp với nhu cầu thực tế... dẫn đến giảm chi phí đầu tư.

“Tất cả các hợp đồng BOT đều quy định, thời gian thu phí ban đầu chỉ là dự kiến và thời gian thu phí chính thức phải được xác định lại theo giá trị quyết toán công trình phù hợp với các kết luận thanh tra, kiểm toán. 

Đồng thời, thường xuyên được cập nhật khi có biến động về lãi suất, lưu lượng xe so với dự kiến ban đầu. Như vậy, thời gian thu phí không ảnh hưởng đến mức phí người dân phải trả mà phụ thuộc vào giá trị quyết toán và lưu lượng xe”, Bộ Giao thông Vận tải nhấn mạnh.

Trong thông cáo báo chí vừa phát đi, Bộ Giao thông cũng cho hay, nếu dự án đầu tư lập phù hợp, các yếu tố kinh tế vĩ mô ổn định và quản lý đầu tư tốt thì việc rút ngắn thời gian thu phí là tất yếu và đã được dự liệu trước phương án điều chỉnh trong hợp đồng BOT.

Thực tế, một số dự án chưa được Kiểm toán Nhà nước kiểm toán, Bộ căn cứ vào dự toán và đàm phán ký hợp đồng điều chỉnh rút ngắn thời gian thu phí như: Dự án Quốc lộ 10 đoạn La Uyên - Tân Đệ được điều chỉnh rút ngắn thời gian thu phí tạm tính ban đầu 21,33 năm xuống còn 10 năm 3 tháng; Dự án cầu Rạch Miễu, Quốc lộ 60, tỉnh Bến Tre được điều chỉnh rút ngắn thời gian thu phí tạm tính ban đầu 22 năm 10 tháng xuống còn 13 năm 5 tháng.

Để làm cơ sở quyết toán điều chỉnh hợp đồng, ngay từ ngày 28/4/2014, Bộ Giao thông Vận tải đã chủ động có văn bản đề nghị Kiểm toán Nhà nước hỗ trợ kiểm toán tất cả các dự án BOT. Đến nay, Kiểm toán Nhà nước đã hoàn thành 27 dự án và đang tiếp tục kiểm toán các dự án trong thời gian tới.

Bộ Giao thông Vận tải cho biết đã thành lập tổ công tác do một Thứ trưởng chủ trì để trực tiếp chỉ đạo công tác quyết toán. Tuy nhiên, một số dự án chỉ quyết toán được một phần do các hướng dẫn về thực hiện công tác quyết toán các dự án BOT còn nhiều vướng mắc. Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ các cơ chế chính sách để tháo gỡ các khó khăn trong quá trình quyết toán các dự án BOT.