Đồng bằng sông Cửu Long nói chung, Đồng Tháp nói riêng là vùng đất có truyền thống lịch sử lâu đời, có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, đặc biệt lợi thế cho phát triển nông nghiệp và du lịch.

Tuy nhiên, trên thực tế, khu vực vẫn chưa tận dụng hết lợi thế đó. Giới trẻ trí thức chính là đội ngũ được kỳ vọng là lực lượng lao động chính góp sức để đồng bằng sông Cửu Long phát huy hết thế mạnh của mình, cùng cả nước hội nhập sâu và rộng vào kinh tế khu vực và toàn thế giới.

Tại buổi giao lưu Doanh nhân - Sinh viên chủ đề "Sinh viên trước thách thức hội nhập" (nằm trong khuôn khổ Giải thưởng Tài năng Lương Văn Can (GTTNLVC) 2015) ngày 15/5, hơn 300 sinh viên Trường Đại học (ĐH) Đồng Tháp đã được các doanh nhân truyền đạt nhiều kinh nghiệm học tập hiệu quả, kinh nghiệm lập thân khởi nghiệp để có thể thực hiện "sứ mệnh" của mình với quê hương, đất nước.

Tận dụng lợi thế "sân nhà”

Sau khi tốt nghiệp, được làm việc trong môi trường năng động là mong muốn của hầu hết các sinh viên. Trong bối cảnh Việt Nam đang trong quá trình hội nhập, đặc biệt là thời điểm Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) mà Việt Nam tham gia rất gần (dự kiến cuối năm 2015), "môi trường năng động" không phải chỉ có ở các trung tâm kinh tế lớn, mà ở ngay chính quê hương.

Doanh nhân Phan Thị Tuyết Mai, Tổng giám đốc Công ty TNHH Thủy sản Tài Nguyên, chia sẻ trăn trở của doanh nghiệp với bài toán nguồn nhân lực: "Đa phần các doanh nghiệp đều rất cần lực lượng lao động tại chỗ, trong khi các em lại mong muốn sau khi ra trường sẽ được làm việc ở các thành phố lớn. Điều này không chỉ tạo sức ép lên doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển bền vững của quê hương các em".

Doanh nhân Lại Minh Duy, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Du lịch và Thương mại TST, giải thích thêm, hiện nay có rất nhiều doanh nghiệp tìm cách đầu tư phát triển ra các tỉnh và mong muốn sử dụng nguồn nhân lực tại chỗ, một phần nhằm tiết kiệm chi phí và hơn nữa cũng là một cách để hiểu về văn hóa đặc trưng ở nơi đó. "Nếu các bạn yêu mảnh đất quê hương mình thì hãy tự tạo cơ hội cho bản thân bằng việc chuẩn bị thật kỹ các yếu tố cần thiết để sẵn sàng gia nhập khi các doanh nghiệp tìm đến đầu tư”, ông Duy nói.

Tuy nhiên, trên thực tế, từ ứng tuyển đến được tuyển dụng, ngay cả ở các địa phương xa trung tâm, luôn là một khoảng cách không dễ vượt qua đối với các ứng viên mới tốt nghiệp. Bày tỏ "nỗi lòng" trong trường hợp này, sinh viên Lê Thúy Huyền (Khoa Sư phạm Ngoại ngữ) băn khoăn: "Nếu em có nguyện vọng muốn làm việc tại tỉnh nhà nhưng không vượt qua được vòng tuyển chọn của doanh nghiệp thì nên làm thế nào để tự tạo ra cơ hội cho chính mình?".

Doanh nhân Đỗ Thanh Năm, Giám đốc Công ty Tư vấn và Hỗ trợ chiến lược WIN WIN, chân thành chia sẻ: "Trong cuộc đời, thành công của mỗi người luôn luôn có yếu tố may mắn. Để có thể đón nhận sự may mắn, trước hết tự bản thân các em phải cố gắng hết sức mình, phải tạo ra được "mảnh đất" với những điều kiện đủ để may mắn nảy mầm". Ngoài ra, ông Năm cũng khuyên sinh viên trước khi chính thức ứng tuyển, nên tìm hiểu thật kỹ về doanh nghiệp, cũng như tự soi rọi bản thân về khả năng đóng góp cho doanh nghiệp.

Tích lũy kiến thức, rèn luyện kỹ năng

Với lợi thế hiểu rõ truyền thống và văn hóa địa phương, lại có sự gắn bó mang tính máu thịt với quê hương bản quán, rõ ràng, lực lượng lao động địa phương có lợi thế hơn hẳn khi ứng tuyển vào các doanh nghiệp trên địa bàn. Tuy nhiên, các doanh nhân cũng chia sẻ một thách thức lớn của doanh nghiệp, đó là chất lượng nguồn nhân lực địa phương.

Theo ông Đỗ Thanh Năm, "Kinh nghiệm là thứ phải được nhìn nhận trong quá trình vận dụng chứ không phải thời gian tích lũy chúng trong bao lâu. Yếu tố kinh nghiệm chỉ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, tư duy sáng tạo mới là điểm đột phá để đưa doanh nghiệp đi lên". Ông Năm cho rằng, có ba điều mà giới trẻ hiện nay cần cải thiện. Thứ nhất là tính thụ động trong học tập, thứ hai là thiếu kỹ năng làm việc nhóm và thứ ba là chưa có thái độ tích cực khi nhìn nhận thành công của người khác. Phải khắc phục được những điểm yếu này thì chất lượng lao động mới có thể được nâng cao.

Từ góc nhìn nhà tuyển dụng lâu năm, các doanh nhân đều cho rằng, việc trau dồi ngoại ngữ là yêu cầu cấp bách đối với sinh viên hiện nay. Bà Tuyết Mai, người đang tiến hành một dự án đầu tư vào Đồng Tháp, thẳng thắn, một trong những tiêu chí tuyển dụng của bà là ứng viên phải biết sử dụng ít nhất một ngoại ngữ.

Theo ông Lại Minh Duy, bí quyết để học ngoại ngữ tốt là mạnh dạn. Tuy nhiên, ông Duy cũng đặc biệt lưu ý giới trẻ, để có thể học ngoại ngữ tốt, trước tiên các em phải sử dụng tiếng Việt thành thạo và chuẩn. Phải sử dụng thuần thục tiếng mẹ đẻ và am hiểu nền văn hóa nước nhà thì mới có thể nâng cao khả năng chuyển ngữ từ tiếng Việt sang ngôn ngữ thứ hai và ngược lại.

Và làm chủ chính mình

Thị trường thời mở cửa và hội nhập đã chứng kiến nhiều doanh nghiệp do những người trẻ sáng lập đã, đang phát triển và tăng trưởng tốt. Điều đó đã trở thành động lực cho các sinh viên nuôi dưỡng ước mơ "làm chủ” khi vừa khởi nghiệp.

Rất cổ súy cho tinh thần cầu tiến, dám nghĩ dám làm của giới trẻ, tuy nhiên, các doanh nhân thành đạt và giàu kinh nghiệm nhắc nhở các bạn trước khi xác định hướng khởi nghiệp - làm chủ hay làm thuê - cần phải hiểu rõ bản thân mình muốn gì, cần gì và có gì. Doanh nhân Phan Thị Tuyết Mai nhấn mạnh: "Cho dù làm chủ hay làm thuê thì trước tiên sinh viên phải làm chủ được bản thân mình. Các bạn phải hiểu mình muốn gì và năng lực của mình tới đâu thì mới biết nên bắt đầu ở vị trí nào".

Doanh nhân Đỗ Thanh Năm làm rõ : "Muốn phát triển bản thân, điều trước tiên là các bạn phải hiểu được chính mình, từ đó mới biết cách làm cho người khác hiểu về mình. Đó là cả một nghệ thuật và các bạn cần tích lũy nhiều kỹ năng mới có thể làm tốt điều đó”.

Có thể xem cuộc thi GTTNLVC 2015 là một cơ hội để các sinh viên tập dượt khả năng hội nhập. Bởi tham gia cuộc thi, các em sẽ được tích lũy không chỉ ý chí làm giàu chính đáng theo đạo làm giàu của danh nhân Lương Văn Can là kinh doanh trung thực và hiếu nghĩa, mà đây còn là môi trường để các em rà soát khả năng ngoại ngữ, kỹ năng thuyết trình, năng lực kinh doanh của bản thân.