Trong năm vừa qua, đẩy mạnh đổi mới và thực hiện các giải pháp hướng tới sự hài lòng của người bệnh là nhiệm vụ then chốt của ngành y tế, trong đó tập trung vào yêu cầu đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của nhân viên y tế.

Trước một nhiệm vụ lớn đầy tinh thần phụng hiến, ngành y tế đã có những chuyển động tích cực mà thấy rõ là nỗ lực cải tiến, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, giáo dục y đức, ngăn chặn dịch bệnh Zika, tăng cường ứng dụng các tiến bộ y học vào điều trị (ghép tế bào gốc, điều trị tim bẩm sinh, phẫu thuật robot, ghép thận chéo và mới đây nhất là ghép phổi)…

Trong những nỗ lực nói trên, việc giảm tải bệnh viện ở TP HCM là một ví dụ về sự thành công bước đầu. Những “cơn sốt” quá tải tại các bệnh viện tuyến trên đang có dấu hiệu hạ nhiệt. Lý do là các bệnh viện quận, huyện đã được đầu tư trang thiết bị hiện đại, tay nghề y - bác sĩ được rèn luyện, từ đó có thể điều trị một số căn bệnh khó mà trước đây thường phải chuyển tuyến. Mặt khác, việc chú trọng xây dựng các vệ tinh (khoa, phòng khám) của bệnh viện hạt nhân tuyến trên cũng giúp các bệnh viện quận, huyện có thêm “trọng lượng” đối với người bệnh. Từ những bước đi này, ngành y tế TP HCM tự tin đặt mục tiêu đến năm 2020 sẽ giải quyết được vấn đề quá tải bệnh viện bằng một loạt giải pháp, cả trước mắt và lâu dài.

Cái mới chỉ có thể xuất hiện thông qua sự “va đập”. Sẽ là thiếu sót nếu không đề cập những chuyến thị sát của người đứng đầu ngành y tế tại nhiều bệnh viện. Người ta không ngạc nhiên khi giọng điệu của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã trở nên cứng rắn hơn, nét mặt ưu tư hơn khi đối diện với những vấn đề khác nhau của các bệnh viện, từ chuyện 3-4 bệnh nhân nằm chung giường cho đến các sự cố y khoa… Vui là sau những chuyến đi như vậy, diện mạo một số cơ sở y tế đã thay đổi. Quá trình đổi mới cũng là quá trình sàng lọc quyết liệt với việc trên 6.000 cán bộ, nhân viên y tế vi phạm đạo đức nghề nghiệp đã bị xử lý.

Tuy nhiên, khó khăn, thách thức còn nhiều. Tại hội nghị trực tuyến triển khai công tác của ngành y tế năm 2017 diễn ra đầu năm nay, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ ra 9 vấn đề tồn tại của ngành y tế, trong đó có những vấn đề gai góc, như: tình trạng quá tải bệnh viện; các sự cố y khoa; quản lý dược phẩm, trang thiết bị y tế chưa tốt, có dấu hiệu lợi ích nhóm trong các lĩnh vực này; thất thoát lớn trong bảo hiểm y tế; vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm.

Trong những vấn đề trên, việc dồn sức giải bài toán quá tải bệnh viện có ý nghĩa rất lớn do tác động dây chuyền của nó. Khi đã nhẹ gánh, một bệnh viện sẽ có điều kiện tăng chất lượng điều trị, giảm tốn kém cho bệnh nhân (kể cả nạn “phong bì”); giảm sai sót y khoa; kiểm soát việc lạm dụng kỹ thuật cao và quan trọng hơn là có thời gian cho nghiên cứu, ứng dụng các thành tựu y học vào hoạt động chăm sóc sức khỏe người dân vốn là mục tiêu y tế cốt lõi.

Y thuật kết hợp với y đức là vậy.